مخاطرات شغلی در اسکله های تخلیه و بارگیری

کار در بار اندازها ( اسکله های تخلیه و بارگیری ) شامل طیف وسیعی از عملیاتی است که روی کشتی ها ، اسکله ها و در انبارها و پایانه های بندری انجام میشود و اغلب مستلزم استفاده از وسایل و تجهیزات متنوع و پیچیده و گران قیمت میباشد . طیف کاری کارگران باراندازها طیف گسترده ای است و عمدتا فعالیتهای زیر را دربر میگیرد :

بارزدن ، تخلیه کشتی ها ، انتقال کالااز کشتی به کرجی ها یا به وسایل دیگر حمل و نقل مثل واگن های راه آهن یا کامیونها و برعکس ، انباشتن و انبارکردن کالاها در جایگاهها ، انبارها و پایانه های مخصوص ، حمل و نقل کالاها و افراد در محدوده بندر ، تعمیر و نگهداری وسایل جابجائی بارو.....

به نقل از : علیرضا جعفری (سایت http://alirezajafari62.persianblog.ir)

مخاطرات شغلی در اسکله های  تخلیه و بارگیری

مقدمه :

کار در بار اندازها ( اسکله های تخلیه و بارگیری ) شامل طیف وسیعی از عملیاتی است که روی کشتی ها ، اسکله ها و در انبارها و پایانه های بندری انجام میشود و اغلب مستلزم استفاده از وسایل و تجهیزات متنوع و پیچیده و گران قیمت میباشد . طیف کاری کارگران باراندازها طیف گسترده ای است و عمدتا فعالیتهای زیر را دربر میگیرد :

بارزدن ، تخلیه کشتی ها ، انتقال کالااز کشتی به کرجی ها یا به وسایل دیگر حمل و نقل مثل واگن های راه آهن یا کامیونها و برعکس ، انباشتن و انبارکردن کالاها در جایگاهها ، انبارها و پایانه های مخصوص ، حمل و نقل کالاها و افراد در محدوده بندر ، تعمیر و نگهداری وسایل جابجائی بارو.....

بندر چگونه جائی است ؟

 بندرها ممکن است بصورت طبیعی یا ساخته دست بشر ، روی دریا یا روی آبراهه های داخل خشکی باشند . بعضی باراندازها با تجارت جهانی سروکاردارند ، بقیه ممکن است در خدمت یک کارخانه یا تاسیسات خاص باشند .

در بعضی جاها عملیات بارزدن و تخلیه ممکن است در آبهای عمیق یا دروسط جریان آب ، با کشتی های کوچکی که ارتباط بین کشتی و ساحل را تامین میکند انجام شود . در بندر ممکن است  بارهای خیلی سنگین یا بارهای معمولی جابجا شود ، تاسیساتی که عمدتا برای پذیرش نفت کشها ، کشتی های حمل گازمایع ، زغال سنگ ، سنگ معدن ، مواد غذائی و .... در نظر گرفته شده اند و نیز کشتی هایی که برای حمل بارهای خاص تجهیز شده اند میتوانند جزو تسهیلات بندری باشند .

جابجائی بار در بندر چگونه انجام میشود ؟

از زمان جنگ جهانی دوم تا کنون حمل و نقل دریائی افزایش قابل ملاحظه ای حاصل کرده است . در حال حاضر بدلیل وجود کشتی های عظیم و استفاده از تجهیزات مکانیکی بجای نیروی بدنی انسان ، عملیات تخلیه و بارگیری با سرعت بیشتری انجام میشود و این امر در کاهش زمان توقف کشتی ها در بنادر بسیار مؤثر بوده است .

امروزه با توجه به تنوع در شکل بار ، تجهیزات متنوعی برای جابجا کردن انواع کالاهای حمل شده به عرشه کشتی ها بکار میروند . بارها به اشکال بسیار متنوعی وارد بندر میشوند : صندوق ، جعبه ، کانتینر ، کیسه ، لوله ، ورقه ( ورقه های کاغذ ) ، عدل های پنبه ، الوار ، وسایل نفله و ماشین آلات ، مواد فله ای بصورت پودر ، مایعات و..   هریک از این فرم ها  نیاز به روش خاصی برای حمل و جابجائی دارد.

در بنادر بزرگتر که کشتی ها در لنگرگاه پهلو میگیرند  ، تخلیه و بارگیری معمولا با استفاده از انواع جرثقیل هایی است که بوسیله نیروی برق به حرکت در می آیند . هنگامی که جرثقیل در اسکله ها وجود نداشته باشد یا کشتی در مسافتی دور از اسکله یا در وسط آب لنگر انداخته باشد ، برای جابجائی بار از دکل کشتی ها یا جرثقیلهای موجود در کشتی استفاده می شود .

چه خطراتی بهداشت و سلامت کارگران باراندازها را تهدید میکند :

حوادث

1.مهمترین مخاطراتی که در بندرها  منجر به بروز حوادث عمده  میشود :

2.برخورد با وسایل حمل و نقل از قبیل جرثقیلها ، لیفتراکها ، واگنها و....

3.وقوع آتش سوزی ،

4. سقوط  افراد از ارتفاع ( بالای بار، جرثقیلها ، عرشه کشتی ها و.. .) و سقوط  بار بر روی افراد

5. مسمومیت حاد ناشی از تماس با محموله های حاوی  مواد سمی 6.نزاعهای جمعی  و درگیریهای فردی  بین گروههای کاری مختلف با قومیتها و حتی ملیتهای  گوناگون در بندر 

بیماریها

مهمترین مخاطراتی که  سلامتی افراد را تهدید میکند و حتی میتواند منجر به بروز حادثه گردد :

1.کمبود یا نبود وسایل مکانیکی مناسب جهت جابجایی و حمل بار

2.سروصدا و ارتعاش ناشی از لوازم و دستگاههای مختلف

3.تهویه نامناسب در  اماکن سرپوشیده و آلودگی هوای فضای عمومی بندر 4.نبود یا کمبود امکانات رفاهی و بهداشتی 5.کار در فضاهای کوچک و محدود وابزار کار نامناسب 6.تابش اشعه مستقیم  خورشید ، گرما ، رطوبت و شرایط جوی نامساعد

7. کمبود نور در اماکن و محوطه ها هنگام شب و خیرگی ناشی از ورود از محیط ساختمان به محوطه ها در هنگام روز( این مشکل در محیط بندر بدلیل انعکاس نور از سطح آب بسیار بارز میباشد )

بیشترین حوادث در بندر ها : سقوط از ارتفاع

بیشترین بیماریها در بین کارگران بندر : اختلالات و دردهای ستون مهره ها

موارد دیگر : بیماریهای ریوی ناشی از استنشاق ذرات گردوغبار و مواد شیمیایی سمی بخصوص آزبست است که هنوز در خیلی از کشورها یک معضل اساسی است و از میان کارگران باراندازها قربانی میگیرد .

موارد دیگر  با فراوانی کمتر عبارتند از : سوختگی پوست در تماس با محموله های شیمیایی – خطرات ناشی از محموله های مواد رادیو اکتیو – بیماریهای عفونی ناشی از محصولات دامی نظیر پشم – پوست و.....

راهکارهای پیشگیری از حوادث در بندر:

حوادث شغلی در باراندازها متاسفانه در اغلب موارد باغث جراحات شدید و مرگ کارگران شده و خسارات جبران ناپذیری به تجهیزات ، ماشین آلات و کالاها وارد میکند . حوادثی مثل آتش سوزی ناشی از عللی بظاهر ساده و پیش پا افتاده  مثل  سیگار یا اتصال برق  در انبارها هرساله خسارات فراوانی بدنبال داشته و به تعداد زیادی از کارگران آسیب میزند .

شمار زیادی از حوادث در واقع بدلیل نا آگاهی و عدم آشنائی کارگران و حتی سرپرستان با ساده ترین مفاهیم ایمنی اتفاق می افتد . اگر این واقعیت را قبول داشته باشیم که اغلب کارگران در باراندازها افرادی کم سواد یا بی سواد هستند که بصورت فصلی و موقتی و از سر نیاز به شغل حمل و جابجائی بار روی آورده اند آنگاه دلیل عمده بروز حوادث شغلی در این گروه از کارگران را درمیابیم .بنابراین آموزش مقررات کار و ایمنی شغلی بخصوص بصورت مداوم و برنامه ریزی شده برای تمام گروههای شغلی در باراندئازها بویژه کارگران ساده و باربران چه فصلی چه موقتی و چه دائمی بسیار ضروری است .

جهت اپراتوری تجهیزات مکانیکی نظیر بالابر ها ، جرثقیلها ، لیفتراکها و سایر ماشین ها باید افراد با سابقه که نحوه کار با این وسایل را کاملا آموزش دیده و دارای گواهینامه هستند گماشته شوند . در غیر اینصورت به استقبال خطر رفته و آمار حوادث و خسارت مان را افزایش داده ایم .

هرساله تعداد زیادی از حوادث در باراندازها بدلیل سقوط افراد از ارتفاع ( روی محموله ها ، کانتینر ها یا جرثقیلها و...) ، برخورد با لیفتراک و سایر وسایل حمل و نقل به وقوع میپیوندد که در اکثر موارد منجر به جراحات شدید ، نقص عضو و حتی مرگ میشود .

اغلب انجام کارهای ساده ای مثل خط کشی معابر و محل توقف یا عبور و مرور ماشین ها و تامین روشنائی کافی کلیه فضاهای باراندازدر شب میتواند براحتی جلوی بسیاری از حوادث مرگبار را بگیرد .

امروزه قوانین و مقررات بندرها در تمام دنیا براساس قوانین و استانداردهای بین المللی میباشد . در این قوانین ، بازرسی از تجهیزات و وسایل مکانیکی حمل و جابجائی با نظیر بالابرها جرثقیلها و... در اولویت قراردارند و در صورت خرابی و ناکار آمدی باید بلافاصله تعمیر یا تعویض شوند .

بدلیل شرایط آب و هوائی مرطوب در بندر در اغلب موارد ، دستگاهها دچار پوسیدگی و فرسایش زودرس میشوند لذا تعمیر و نگهداری تجهیزات بندری اهمیت فراوانی دارد .

برای احتیاط در هنگام جابجائی و شناسائی مواد و محموله های خطرناک نظیر آزبست ، مواد شیمیایی مختلف مثل انواع اسیدها ، قلیاها و... و پیشگیری از وقوع هرنوع حادثه ، برچسپ زدن و علامت گذاری محموله به روش استاندارد بایستی الزامی باشد  واز تماس افراد با محموله های فاقد علامت جدا جلوگیری گردد .

همچنین وجود ماموران و بازرسان ایمنی به تعداد کافی در محوطه های بندر به رعایت قوانین و مقررات ایمنی از سوی کارکنان کمک فراوانی میکند .

اهمیت شرایط رفاهی و بهداشتی مناسب در بندر :

ماهیت کار در بارانداز به گونه ای است که در تمام طول سال و در تمام شرایط آب و هوائی بایستی کار انجام گیرد بنابراین مهیا کردن شرایط قابل قبول برای انجام کار در هرزمان و هرنوع آب و هوائی یکی از مقدماتی ترین اصول امکانات رفاهی کارکنان است .

وجود سرویسهای بهداشتی در نقاط مختلف بندر ضروری است بخصوص جهت کارگرانی که با مواد شیمیایی ، دام و مواد الوده سروکاردارند حتما بایستی حمام و دوش در نظر گرفت .

همچنین غذاخوری و آبخوریهای مناسب ، مراکز خدمات بهداشتی و کمکهای اولیه به تعداد کافی در محوطه اسکله وجود داشته باشد  و فواصل آنها تا محل کار کارگران نباید زیاد باشد .

در مراکز بهداشتی در مانی به ازای هر 100 نفر یک اتاق جهت ارائه اقدامات اولیه باید موجود باشد .

بنابراین با فراهم کردن  امکانات بهداشتی و رعایت قوانین و مقررات و دستورات ایمنی در باراندازها ، مخاطرات این اماکن تحت کنترل قرار خواهند گرفت .